رنگ های اپوکسی
اپوکسی چیست؟
پوشش اپوکسی از لحاظ فنی رنگ نیست، حتی اگر با این عنوان استفاده شود. کفپوش اپوکسی برای منزل، از جمله کاربردهای بسیار گسترده ی رزین های اپوکسی می باشد که به دلیل ارتقاء سطح زیبایی محیط و همچنين افزایش مقاومت و استحکام کف طرفداران زیادی دارد. این کفپوش ها از لحاظ ظاهری دارای رنگ های بسیار متنوعی هستند و به واسطه ی ناحیه ی بکارگیری معمولا از رنگ های بسیار شاد و جذاب استفاده می شود.
رنگهای اپوکسی رنگهای گرماسخت یا ترموست هستند که از واکنش شیمیایی رزین اپوکساید با هاردنرهای پلی آمید یا پلی آمین بدست می آیند و به دلیل دامنه خواص گوناگون و مطلوب، طیف گسترده ای از تولیدات رنگ صنعتی را به خود اختصاص می دهند.
رنگ های اپوکسی
هاردنر و رزین اپوکسی
اپوکسی ماده‌ای است که به رزین اضافه شده و منجر به تشکیل رزین اپوکسی میشود. این نوع رزین وقتی با یک ماده دیگر (هاردنر) ترکیب شود، بشدت سخت و محکم میشود. به سخت کننده، هاردنر می گویند که به دو گروه پلی آمید و پلی آمین دسته بندی می شوند. اپوکسی از نوع پلی آمید برای سطوحی با ضخامت های بالا مورد استفاده قرار نمی گیرند .معمولا این رنگ ها برای مصارف صنعتی استفاده می شوند.
پایداری رنگ های اپوکسی
رنگ های اپوکسی دارای پایداری بهتر در آب و مناطق مرطوب هستند و چسبندگی بهتری روی سطوح دارند در حالی که مقاومت عمومی آن ها کم است؛ ولی نوع اپوکسی پلی آمین پایداری بهتری در مقابل مواد شیمیایی و اسیدهای ضعیف، قلیاها، حلال ها و فرآورده های نفتی دارد ، همچنین برای اپوکسی های بدون حلال با کاربری چسب و کفپوش از گروه آمینی استفاده می شود و سخت کننده های آمینی برای کاربری هایی که ضخامت بالایی دارند، مانند صنایع قالب سازی و تزیینی مورد استفاده قرار می گیرند.
اپوکسی نوع اول
گاهی رنگ آکریلیک و اپوکسی مستقیما با هم ترکیب شده که در این صورت اپوکسی نوع اول نامیده می شود که مانند رنگ معمولی خشک شده و در مقابل لکه های شیمیایی روی کف، مانند بنزین و روغن مقاومت نشان میدهد.
نکته مهم در مورد این رنگ ها این است که دود کمتری می گیرند و دچار کندگی نمی شوند. فرمول آکریلیک قابلیت سفارشی‌سازی در رنگ‌آمیزی را دارد .مولفه اپوکسی به مقاومت رنگ در مقابل لکه‌های شیمیایی روی کف مانند بنزین یا روغن نسبت داده میشود، بنابراین اغلب در گاراژ و اتاق کار استفاده می‌گردد
مواد اولیه رنگ های اپوکسی
1) تیتان و تالک
2) باریت
3) لولینگ
4) کربنات
5) تینر اپوکسی
6) رزین اپوکسی و افزودنی ضد شر
پایه رنگ های اپوکسی پلی آمید یا پلی آمین حلال به صورت دو جزئی رنگ و هاردنر می باشد. نسبت ترکیب رنگ و هاردنر بصورت حجمی یا وزنی است . در هنگام خرید رنگ اپوکسی پلی آمید یا پلی آمین به مشخصات فنی آن دقت نمائید . در مشخصات فنی بابت هر رنگ، نسبت ترکیب عنوان شده است . رعایت این نسبت ترکیب درخواص ثانویه مخصوصا مقاومت مکانیکی و شیمیایی ، زمان خشک شدن بسیار حائز اهمیت می باشد و هر شرکتی با توجه به فرمولاسیون خود این نسبت ترکیب را بصورت حجمی یا وزنی مشخص می نماید.
تاریخچه اپوکسی:
رزین های اپوکسی برای اولین بار توسط پیر کستان در سال 1936 در سوئیس معرفی شدند که اولین پلیمر اپوکسی را از طریق پخت آن با انیدرید اسید فتالیک سنتز کرد. در سال 1946، رزین های اپوکسی برای اولین بار به صورت تجاری در نمایشگاه صنعت سوئیس عرضه شدند. امروزه اپوکسی چیزی است که در طیف وسیعی از صنایع و به ویژه برای صنعت ساختمان استفاده میشود.
ماده اپوکسی تا دهه 1990 استفاده وسیعی از آن نمی‌شد، تا اینکه در سال 2003 اولین کارخانه تولید اپوکسی در آمریکا احداث گردید. به رنگ اپوکسی روکش کف نیز می‌گویند، به این دلیل که پراستفاده‌ترین کاربرد رنگ اپوکسی، برای پوشاندن و عایق کردن کف است. شیوه رنگ زدن با اپوکسی نیز متفاوت از سایر رنگ‌هاست. این ماده علاوه بر براق کردن کف، دو برابر بتن استحکام داشته و احتمال خرابی و ترک برداشتن آن بسیار پایین است. رنگ اپوکسی برای کفپوش‌های براق بهترین انتخاب است. این نوع رنگ حتی می‌تواند به عنوان یک درزگیر روی کف سیمانی استفاده شود و معمولا برای کفپوش‌های فضاهای عمومی یا پارکینگ کاربرد دارد.
رنگ اپوکسی چه کاربردی دارد؟
رنگ اپوکسی برای پوشاندن گاراژ، زیر زمین و ایوان حیاط خلوت یک انتخاب عالی است. انواع مختلف اپوکسی ها برای دوام بالایی که دارند و قابلیت استفاده از آنها در زمین های بتنی، رنگ کردن فولاد و استفاده های صنعتی مورد قرار دارند. رنگ اپوکسی از مقاوم ترین و سرسخت ترین رنگ های موجود در بازار است که کاربردهای متنوعی از جمله استفاده در کف دارد.
کفپوش اپوکسی
اصولا اعمال کفپوش اپوکسی برای منزل با در نظرگیری مجموعه ای از معیارهای زیبایی شناختی انجام می شود. بنابراین شما می توانید هر طرحی را از تصاویر سه بعدی انتخاب کنید و روی سطوح کف پیاده سازی کنید.
اپوکسی برای گاراژها
رنگ اپوکسی برای کف گاراژها در رنگهای مختلف و برای ایجاد یک نوع شخصیت به گاراژ، فرموله بندی شده است. از آبی متالیک برای تمیز بودن، از رنگ کرمی روشن برای استفاده از تُن های مختلف خاکستری استفاده می شود. استفاده از یک رنگ اپوکسی نه تنها کف گاراژ شما را روشن می کند، بلکه از آن در برابر رد تایر، لکه‌های نفتی، نشت، پوسته شدن و ترک‌ها محافظت می نماید.
یک کف بتنی اپوکسی از مخلوطی ترکیب شده و درخشندگی دارد. همین امر می‌تواند برای جلوگیری از خراش و تحمل رطوبت موجود در هوا به کار رود زیرا رنگ اپوکسی در برابر رطوبت مقاوم است. با استفاده از رنگ اپوکسی برای کف آشپزخانه از آن در برابر لکه های ناشی از سس گوجه‌فرنگی، قهوه و پوسته پوسته شدن سطح، محافظت میکند.
در اینجا تعدادی از قابلیت‌های بالقوه این رنگ را مرور می کنیم:
1) سرویس بهداشتی و حمام
یکی از رایج‌ترین استفاده‌ها برای رنگ اپوکسی حمام و دستشویی است. این رنگ بسیار بادوام و مقاوم در برابر رطوبت است. بنابراین انتخاب مناسبی برای یک حمام است. سرویس های بهداشتی معمولا مقدار زیادی آب و بخار در خود دارند. در طی یک دوش آب‌گرم، احتمال بالایی وجود دارد که رطوبت بر روی دیوارها تاثیر بگذارد. اگر با رنگی سر و کار دارید که با این مقدار رطوبت همخوانی ندارد، ممکن است دچار مشکل شوید. بنابراین استفاده در حمام به شما این امکان را میدهد که از هر گونه آسیب ناشی از آب و یا آسیب ناشی از رطوبت هوا جلوگیری کنید.
2) سونا
استفاده بالقوه دیگر از رنگ اپوکسی در اتاق سونا است. اتاق سونا مانند اتاق معمولی شما نیست. هر گونه رنگی که بر روی دیوار باشد باید قادر به تحمل دمای بسیار بالا و مقدار زیادی رطوبت نیز باشد. این باعث میشود که اپوکسی تبدیل به یکی از بهترین انتخاب‌های موجود برای این سناریو شود. در طول سال‌ها، ثابت شده است که رنگ اپوکسی یک انتخاب خوب برای این نوع کاربرد است و به خوبی در برابر رطوبت مقاومت کرده است. استفاده از نوع دیگری منجر به ترک خوردن و پوسته شدن دیوارها گردیده و نیاز به تمیز کردن آن میشود.
3) اتاق استخر
یک اتاق استخر مکان بالقوه عالی دیگری برای استفاده از رنگ اپوکسی است. اتاق‌های استخر که در داخل خانه هستند، مقدار زیادی رطوبت در هوا ایجاد میکنند. بنابراین، شما به چیزی روی دیوارها نیاز دارید که می‌تواند در برابر مقدار رطوبت بالای هوا مقاومت کند و به طور منفی تحت‌تاثیر قرار نگیرد. در این کاربرد، رنگ اپوکسی به معنای واقعی کاربردی است.
4) گاراژ
گاراژ مکانی است که افراد قسمت زیادی از زمانشان را در آن سپری میکنند. مردم مدام روی زمین قدم می‌زنند و ماشین‌ها به داخل و خارج رانندگی میکنند. بنابراین، اگر می‌خواهید کف گاراژ را رنگ آمیزی کنید، به چیزی نیاز دارید که بتواند فشار زیاد عبور و مرور را تحمل کند. اپوکسی راه‌حل مناسبی برای این سناریو است. اگر ابزار یا وسیله سنگینی از دستتان زمین بیفتد، بیشتر اوقات به آسیب نمی‌زند و نیاز به تعمیر ندارد. اپوکسی توانایی زیادی برای مقاومت در برابر خراش و وسایل نقلیه سنگینی که روی آن حرکت میکنند دارد.
5) کاربردهای تجاری
علاوه بر بسیاری از کاربردهای مسکونی، رنگ اپوکسی عموما در کاربردهای تجاری نیز مورد استفاده قرار میگیرد. نصب آن بر روی دیوارها در یک ساختمان تجاری، به شما یک سطح نقاشی شده میدهد که می‌تواند در برابر سایش و پارگی مقاومت کند. در یک ساختمان تجاری، افرادی را خواهید داشت که به طور مداوم در داخل و خارج حرکت میکنند و حجم زیادی از ترافیک برای مقابله با آن وجود دارد. رنگ اپوکسی می‌تواند یک راه‌حل خوب در این مورد باشد.
رنگهای اپوکسی چگونه کار میکنند؟
رنگ اپوکسی به دلیل داشتن اتصالات قطبی، هنگام تماس با سطوح مختلف، خاصیت چسبندگی فوق‌العاده‌ای دارد. در صورت زدن این رنگ روی سطوح خشک، پیوندی ایجاد میشود که هوا را هم جابه جا کرده و هیچ گونه هوایی مابین رنگ و سطح باقی نمی‌ماند. جالب است بدانید که با رنگ های اپوکسی میتوان زیر آب هم نقاشی انجام داد.
تفاوت عمده بین اپوکسی‌های مختلف:
اگر چه در حجم‌های بزرگ (15 تا 60 گالن بسته به فرمول) معمولاً رنگهای اپوکسی متنوع هستند اما به یاد داشته باشید که اپوکسی‌ها غالباً زرد رنگ هستند. به طور کلی رنگهای اپوکسی فقط در یک رنگ موجود است که از محصولی به محصول دیگر متفاوت است برای مثال :
ویسکوزیته:
اپوکسی‌های بدون حلال تا حدودی ضخیم هستند، برخی از آنها نازک‌تر از سایرین هستند و همین امر اسپری کردن یا استفاده از آنها را کمی آسان‌تر میکند. برخی از اپوکسی‌ها حاوی ریز فیبرهای کولار ™ و سرامیک فلدسپات هستند که در صورت اسپری کردن محصول، کار را سخت میکنند. به طور کلی بسیاری از این محصولات را می توان تا حدود 20 یا 25 میل با قلم مو یا پد رنگ اعمال کرد.
مقاومت در برابر ضربه:
1)مقاوم در برابر لیز خوردگی حتی وقتی خیس و یا آغشته به چربی باشد.
2)مقاوم در برابر آتش و یا دیر شعله ور شدن: این رنگ ها می توانند در برابر گرمای بیش از 200 سانتی گراد از خود مقاومت نشان دهند.
3)مقاوم در برابر آب و رطوبت: این رنگ ها بتن را از رطوبت آب های زیر زمینی و یا هر مایعی که بر روی زمین جاری باشد حفظ می کنند.
4)مقاومت در برابر مواد شیمیایی
5)دوام و ماندگاری خوب
فواید و مزایای استفاده از کفپوش اپوکسی برای منزل:
قابلیت شستشو و پاکسازی دارند. بخصوص در آشپزخانه، که در آن صورت مواد غذایی و روغنی هیچگاه روی آن نمی چسبند و براحتی پاک می شوند، می توان از تصاویر سه بعدی در زیر لایه های رنگ استفاده کرد. علی رغم ظاهر شیک دارای مقاومت بالا و عمر طولانی هستند و همچنین گرد و غبار محیط را به خود جذب نمی کنند. ضد باکتری و رشد قارچ های سطحی خصوصاً در نواحی مرطوب خانه مانند سرویس های بهداشتی و حمام می باشند.
مزایای استفاده از رنگ اپوکسی:
رنگ اپوکسی یکی از چندین نوع رنگ است. از اپوکسی میتوان برای سطوح داخلی و خارجی استفاده کرد، اما عموماً بعنوان پوشش برای سطوح کف داخلی کاربرد دارد. وقتی که خشک شود، رنگ اپوکسی به یک سطح سخت و بادوام تبدیل می شود که آن را به بهترین انتخاب برای پوشش کفپوش تبدیل میکند. بزرگترین عیب در رنگ اپوکسی این است که این رنگ حاوی موارد سمی بوده و برای استفاده افراد معمولی مشکل است. همچنین اگر اشتباهی رخ دهد یا سطح رنگ شده به صورت صاف و یکدست خشک نشود، می تواند مشکلات بیشتری ایجاد کند و جبران آن پرهزینه باشد.
1) مقاوم دربرابر ضربه:
رنگ اپوکسی بسیار قوی و مقاوم دربرابر فشار است. بدین معنی که اگر اجسامی که سقوط می کنند یا بر روی سطح کشیده می شوند، شکست، ترک یا شکاف ایجاد نکنند، مشکلی ایجاد نمی شود. به خاطر این توانایی، رنگ اپوکسی عموماً در انبارها، گاراژها و فروشگاه‌های تعمیر خودرو مورد استفاده قرار می گیرد.
2) مقاوم در برابر لیز خوردن:
اغلب رنگهای اپوکسی دربرابر لغزش مقاوم هستند حتی وقتی خیس یا آغشته به چربی هستند. از رنگ های اپوکسی بر پایه آب یا دو جزئی اکرولیک استفاده می شود. رنگ اپوکسی قادر به فراهم کردن یک سطح صاف و مقاوم در برابر لغزش است. اگر این ناحیه ای که برای رنگ آمیزی انتخاب کردید، یکی از پر ترافیک(رفت و آمد) ترین نواحی باشد، ممکن است بخواهید از پوشش اپوکسی بدون لغزش استفاده کنید، که یک سطح دارای بافت برجسته برای حفاظت بیشتر فراهم میکند. این بافت برجسته به مقررات ul ( تحت نظارت آزمایشگاه ها) و ASTM (انجمن امریکایی برای آزمایش و مواد نیاز دارد. سطح اضافی دارای بافت برجسته معمولاً برای سکوها، سطوح شیب دار، فروشگاه های ماشین و لنگرگاه های تفریحی بکارمی رود.
3) مقاومت دربرابر آتش:
بیشتر رنگهای اپوکسی دیر شعله ور می شوند یا مقاوم به آتش هستند. آنها می توانند در برابر گرمای بیش از ۲۰۰ درجه سانتی گراد یا در حدود ۳۹۰ درجه فارنهایت مقاومت کنند. برای اطمینان از مقاوم بودن در برابر آتش در رنگ اپوکسی که ازآن استفاده می کنید، برچسب محصول را چک کنید. به دلیل مقاومت در برابر آتش رنگ اپوکسی معمولاً از آن برای دفع شعله های آتش در محصولات خطوط هوایی تجاری، نواحی انبار و حفظ مواد منفجره استفاده می شود.
4) مقاومت در برابر آب:
وقتی رنگ اپوکسی خشک می شود این رنگ بتون را از رطوبت آبهای زیر زمینی و از آب یا هر مایعی که بر روی زمین جاری شود، حفظ می کند. رنگ اپوکسی نیز در برابر نشت مواد شیمیایی مقاوم است. مواد شیمیایی به رنگ جذب نمی‌شوند و پاکسازی آنها آسان است.
توضیح 3 نوع از رنگ های اپوکسی:
اپوکسی اغلب به عنوان پوشش کف استفاده میشود و از ترکیب رزین با یک سفت کننده تولید میشود. بادوام است و پس از استفاده، سخت و براق میشود. برای دستیابی به یک محصول نهایی مطلوب به این نوع پوشش رنگ اضافه می شود و هر ۳ نوع آن در رنگ بندی های متنوع موجود است. انواع رنگ بر اساس میزان مواد جامد آن دسته بندی میشود که بر این اساس ۳ نوع دارد:
1) 100درصد جامد
خالص ترین نوع رنگ اپوکسی است. اگرچه بادوام است اما به سرعت خشک و سخت می شود و به دلیل گران قیمت بودن بیشتر برای افراد حرفه ای پیشنهاد میشود.
2) بر پایه حلال
رنگ بر پایه حلال از ۴۰ تا ۶۰ درصد جامد اپوکسی تشکیل و با حلال های شیمایی ترکیب می شود. این نوع اپوکسی به دلیل تنوع بالای رنگ بسیار محبوب است اما بخارات ساطع شده از آن خطرناک است. اگرچه این بخارات به خوبی جذب زمین میشوند، توصیه میشود جهت جلوگیری از ورود آنها به ریه هنگام رنگ آمیزی از تجهیزات مناسب استفاده گردد. قیمت این نوع رنگ مناسب و متعادل است.
3) بر پایه آب
این نوع اپوکسی از ۴۰ تا ۶۰ درصد جامد حل شده در آب تشکیل می شود. بخارات آن سمی نیستند و لذا برای مصارف خانگی بهترین گزینه است.
در مقاله بعدی درمورد استفاده از اپوکسی ها و حلال های آن صحبت خواهیم کرد.
